Na archiwalnych zdjęciach obok armatury łazienkowej, piecyków kąpielowych, oświetlenia i innych elementów wyposażenia pokoi kąpielowych uwagę zwracają charakterystyczne płytki posadzkowe – tak zwane gorseciki. Ich nietypowa nazwa wzięła swój początek właśnie od ich specyficznego kształtu, który kojarzył się z damskim gorsetem.
Płytki, tak jak gorset, były zaokrąglonego u góry i dołu, a wklęsłe w środku. Wyjątkowy kształt niewielkich rozmiarem płytek wraz z dużym wyborem dostępnych kolorów pozwalał na w zasadzie nieograniczone możliwości projektowania układanych na podłodze wzorów. Terakotowe „dywany” były więc często dostosowywane do konkretnych realizacji i rzadko się powtarzały. Matowa powierzchnia, duża wytrzymałość i odporność kafelków sprawiała, że bardzo chętnie stosowano je w sklepach oraz częściach wspólnych budynków, jak holach i klatkach schodowych, a także w miejscach wymagających utrzymania szczególnej higieny, jak kuchniach, łazienkach i toaletach. Układano je bezfugowo.
Charakterystyczne dla modernizmu gorseciki po raz pierwszy zastosowano w Holandii. W Polsce ich głównym producentem była firma Dziewulski i Lange, założona w 2 połowie XIX w. W latach 30. XX w. zarząd firmy mieścił się w Warszawie przy ul. Rysiej 1, zaś w salonie przy Al. Jerozolimskich 34 demonstrowano produkowaną glazurę i terakotę. Rocznie fabryka wytwarzała około 2250 ton metrów kwadratowych płytek. Na jeden metr kwadratowy wychodziło przeciętnie 289 sztuk gorsecików. Popyt na nie był olbrzymi. W archiwach firmy zachowała się notatka z 12 czerwca 1939 r., która pozwala ustalić, jakie kolory płytek cieszyły się największą popularnością: „na składzie utrzymywać należy stale: gorsetów małych szarych – 500 tys., czarnych – 500 tys., białych – milion sztuk, żółtych – 300 tys., niebieskich 250 tys., zielonych – 250 tys. Duże i grube gorsety oraz z pozostałych kolorów (czyli wyżej nie wymienionych) należy robić tylko na zamówienie.”
W międzywojennej Gdyni gorsecikowe podłogi były jednym z wyznaczników nowoczesnego wnętrza. Oryginalne posadzki zachowały się w niektórych kamienicach przy ul. Świętojańskiej, a także w bramie wjazdowej tzw. Bankowca – zespołu mieszkaniowego Funduszu Emerytalnego Pracowników Banku Gospodarstwa Krajowego na rogu 10 Lutego i 3 Maja. Sporych rozmiarów bryła szaro-czarno-białych gorsecików pochodzi z łazienki modernistycznej willi przy ul. Korzeniowskiego 25 i 25A, wzniesionej w 1937 r. według projektu Zbigniewa Kupca i Tadeusza Kossaka.
Anna Śliwa
Płytki ceramiczne tzw. gorseciki
