Szkło, metal, detal.
Gdyński modernizm w sieci
Modernizm w Gdyni
Budynki
Architekci
Producenci
Blog
Mapa
Filmy
Spacery 360°
Do pobrania
O projekcie Dostępność
Instagram FB
PL EN
Architekci
Marian Lalewicz

Marian Lalewicz

WIĘCEJ

Architekt urodzony 21 listopada 1876 r. w Wyłkowyszkach (d. powiat suwalski). Studiował architekturę na Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu w latach 1895 – 1901, uzyskując dyplom z najwyższym wyróżnieniem i stypendium zagranicznym, dzięki któremu odbył podróż do Szwecji, Norwegii, Danii, Niemiec, Austrii i Włoch.

W 1903 r. rozpoczął samodzielną pracę w Petersburgu, szybko stając się popularnym i cenionym architektem. Zaprojektował i zbudował kilkadziesiąt budynków w Petersburgu, a także innych miastach rosyjskich. Najważniejszą realizacją tego okresu był dom handlowy Mertensa przy Newskim Prospekcie 21 w Petersburgu. W latach 1903 – 1918 był też wykładowcą historii sztuki i architektury w wyższych szkołach petersburskich, m.in. w Żeńskim Instytucie Politechnicznym. Został wybrany na prezesa rosyjskiego Stowarzyszenia Architektów i Artystów w 1915 r. W 1911 r. otrzymał tytuł akademika architektury.

Do Polski przyjechał latem 1918 r. i rozpoczął pracę jako wykładowca w warszawskiej Szkole Sztuk Pięknych i na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, a w 1920 r. został profesorem na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej oraz kierownikiem Katedry Architektury i Sztuki Starożytnej. W latach 1925 – 1927 był dziekanem Wydziału Architektury, a w latach 1935 – 1938 prorektorem tej uczelni. Od 1909 r. należał do Towarzystwa Opieki nad Zabytkami Przeszłości, w 1930 r. został jego prezesem i funkcję tę pełnił do wybuchu wojny. Brał udział w rewindykacji polskich dóbr kultury, uczestnicząc w negocjacjach traktatu ryskiego. Podczas oblężenia Warszawy w 1939 r. był komendantem Pogotowia Technicznego, w czasie wojny brał udział w tajnym nauczaniu studentów architektury. W 1943 r. został nauczycielem w Państwowej Wyższej Szkole Technicznej na wydziale Budownictwa Lądowego i Wodnego. W tym samym roku został wysiedlony przez Niemców ze swojej willi przy ul. Górnośląskiej 41 i przeniósł się na ul. Muranowską 12.

Zginął 17 września 1944 r. w egzekucji cywilnej ludności na ul. Dzikiej 17 w czasie powstania warszawskiego.

Marian Lalewicz tworzył przede wszystkim w duchu zmodernizowanego klasycyzmu, a w latach 30., zapewne pod wpływem syna, także w stylu modernistycznego monumentalizmu. Przebudował i adaptował do potrzeb urzędów państwowych warszawskie zabytki, m.in. pałace: Namiestnikowski, Raczyńskich, Bruhla i Ministra Skarbu. Przywrócił klasycystyczny kształt pałacowi Staszica, zgodnie z projektami Corraziego. Jednym z największych gmachów jego autorstwa w Warszawie jest siedziba Dyrekcji PKP przy ul. Targowej (1927 – 1930), zbudował także siedzibę Banku Rolnego przy ul. Nowogrodzkiej (1926 – 1928) i Państwowego Instytutu Geologicznego przy ul. Wiśniowej (192 – 1930). W swoich pracach łączył historyczną przeszłość z nowoczesnością. Zaprojektował wiele budynków poza Warszawą, m.in.: banki w Kaliszu, Sosnowcu, Lublinie, Siedlcach, Katowicach, Toruniu, Łucku, Łodzi i Gdyni, a także przebudowę klasztoru na siedzibę KUL w Lublinie. W Gdyni zaprojektował też zespół Dowództwa Floty i Koszar Marynarki Wojennej na Oksywiu w Gdyni (1924 – 1927 r.) wraz ze szpitalem (1930 r.) i kościołem garnizonowym pw. Matki Boskiej Częstochowskiej oraz domy dla Funduszu Kwaterunku Wojskowego – oficerski przy ul. Świętojańskiej i podoficerski przy ul. Morskiej.

Patronat honorowy:

NIAIU

Partnerzy:

agencja rozwojudetalfestCAMAbankowiec

Patroni medialni:

wyborczadziennikgoscradiorzutkliftrojmiasto
Gdyniammgministerstwo

Muzeum Miasta Gdyni, Zawiszy Czarnego 1, 81-374 Gdynia

Szkło, metal, detal. Gdyński modernizm w sieci     ©2020